Wniosek o podział majątku

Rozwodzący się małżonkowie nie zawsze mogą dojść do porozumienia w kwestii podziału majątku, jaki udało im się zgromadzić przez całe życie. W takiej sytuacji niezbędne okazuje się skorzystanie z pomocy sądu. Jak wygląda wniosek o podział majątku?

Małżeńska wspólność ustawowa

Zanim przejdziemy do dokładniejszego omówienia kwestii związanych z podziałem majątku, przybliżymy zagadnienia dotyczące małżeńskiej wspólności ustawowej. Przede wszystkim należy jasno podkreślić, że wspólność ustawowa powstaje w momencie, kiedy partnerzy zawierają związek małżeński. To, czy dany składnik majątku zostanie zaliczony do majątku wspólnego, zależy od momentu, w jakim nabyli go albo oboje małżonkowie, albo jedno z nich. I tak wszystkie przedmioty – zarówno ruchomości, jak i nieruchomości – które małżonkowie nabyli już po ślubie i za które zapłacili pieniędzmi wspólnymi będą zaliczone do majątku wspólnego.

Kiedy ustaje wspólność ustawowa?

Kiedy dochodzi do ustania małżeństwa, ustaje również wspólność ustawowa. Stanie się tak nie tylko w przypadku rozwodu czy unieważnienia małżeństwa, ale również wówczas, gdy jeden z małżonków umrze. Możliwe jest także ustanie wspólności w trakcie istnienia małżeństwa. Do takiej sytuacji może dojść na skutek:

• podpisania przez małżonków umowy majątkowej;
• wydania przez sąd orzeczenia, na mocy którego zostaje ustanowiona rozdzielność majątkowa;
• ubezwłasnowolnienia jednego z małżonków;
• ogłoszenia upadłości jednego z małżonków.

Do ustania wspólności majątkowej dochodzi także wówczas, gdy sąd orzeknie separację. Wielu małżonków kompletnie nie zdaje sobie sprawy z tego, że separacja pociąga za sobą takie konsekwencje.

Co oznacza wspólność majątkowa?

Dopóki trwa wspólność majątkowa, małżonkowie nie mogą samodzielnie rozporządzać wspólnym majątkiem. Oznacza to, że bez zgody drugiego małżonka nie wolno im na przykład sprzedać elementów majątku wspólnego. Dopóki trwa wspólność nie jest możliwe także przeprowadzenie podziału majątku. Dochodzi do niego dopiero po ustaniu wspólności.

Wniosek o podział majątku

Dokument ten składa się w sądzie rejonowym, który właściwy jest dla położenia majątku. Jeśli podział majątku jest konsekwencją ustania wspólności nie na drodze rozwodu, a śmierci małżonka, wniosek należy złożyć do sądu spadku. Przyjmuje się, że jest to sąd właściwy dla ostatniego miejsca zamieszkania zmarłego. Decydując się na złożenie takiego wniosku, należy pamiętać, że wiąże się to z koniecznością uiszczenia opłaty w wysokości tysiąca złotych. Jeśli we wniosku małżonkowie zawarli projekt podziału majątku, z którym oboje się zgadzają, wnieść trzeba opłatę stałą wynoszącą trzysta złotych. Zasadniczo majątek wspólny dzielony jest po połowie. Może jednak zdarzyć się tak, że to jeden z małżonków miał zdecydowanie większy wkład w budowanie tego, co teraz trzeba podzielić. W takim przypadku sąd podejmuje decyzję co do ustalenia nierównych udziałów. Jeśli małżonek decyduje się na żądanie ustalenia nierównych udziałów, musi pamiętać o tym, że to jego obowiązkiem będzie uzasadnienie zasadności takiego postępowania. Najkorzystniej jest przedstawić stosowne dowody. Jako najbardziej wiarygodne są często postrzegane zeznania świadków. Nie zawsze jednak mamy bliskich, którzy chcą opowiadać się po którejś ze stron. Na szczęście mogą to być również rachunki obrazujące realnie poniesione wydatki.

Co musi zawierać wniosek?

Wniosek o podział majątku musi zawierać przede wszystkim precyzyjne określenie składników majątku, które mają być objęte podziałem. Dołączyć należy do niego dowody świadczące o przysługującym prawie własności. Jeśli majątek obejmuje również nieruchomość, wniosek musi zawierać odpis z księgi wieczystej. Jeśli chodzi o rzeczy ruchome, sądy nie oczekują przedstawiania żadnych dokumentów. Sytuacja jednak zmienia się, kiedy małżonkowie nie są zgodni. Wówczas sąd może zażądać dowodów, które pokażą, który z małżonków ma rację.

Jak wspomnieliśmy już wcześniej, podział majątku będzie możliwy dopiero wówczas, gdy ustanie wspólność majątkowa. W związku z tym do wniosku o podział należy dołączyć dokument potwierdzający spełnienie tej przesłanki. Najczęściej jest to wyrok rozwodowy, ale może to być także małżeńska umowa majątkową. Dokumentem potwierdzającym jest także wyrok sądu, na mocy którego ustanowiono rozdzielność mimo tego, że nie doszło do rozwiązania małżeństwa. Każdy z małżonków może wystąpić do sądu z wnioskiem, aby podział majątku wspólnego miał miejsce już w wyroku orzekającym rozwód. Możliwe będzie to jednak tylko wówczas, gdy nie przyczyni się do powstania zwłoki w postępowaniu.

Wartość majątku

Przy podziale majątku niezbędne jest ustalenie zarówno jego składu, jak i wartości. Skład majątku jest zawsze ustalany na dzień, w którym doszło do ustania wspólności majątkowej. Jego wartość obliczana jest z kolei na podstawie cen rynkowych z dnia jego podziału. Jeśli małżonkowie nie zgadzają się w kwestii wartości majątku, sąd może podjąć decyzję o powołaniu biegłego. Dzieje się tak najczęściej wówczas, gdy w grę wchodzi wycena nieruchomości.

Wniosek o podział majątku najczęściej składają ci, którzy zdecydowali się zakończyć swoje małżeństwo. Warto jednak pamiętać, że nie zawsze tak musi być. W naszym artykule jasno wskazaliśmy sytuacje, w jakich ustaje wspólność majątkowa małżonków. Zobrazowaliśmy również procedurę, przez jaką trzeba przejść, podejmując decyzję o złożeniu wniosku o podział majątku.